هر آنچه که باید درباره آشپزخانه بدانید!
آشپزخانه یک اتاق در داخل خانه است که در آن غذاها تهیه، پخته و گاهاً مصرف میشود. همچنین در محیطهای تجاری و سازمانی مانند هتلها، مدارس و ادارات نیز اتاقهایی وجود دارند که به عنوان آشپزخانه استفاده میشوند. در لغت، آشپزخانه به معنای سنتی مطبخ است، که به طور کلی این محیط برای آشپزی استفاده میشود. فردی که در آشپزخانه کار میکند و مسئولیت تهیه غذا را بر عهده دارد میتواند در خانه به عنوان یک زن خانهدار و در محیطهای تجاری به عنوان آشپز شناخته شود.
در این مطلب از مجله ترند دکور، ما به بررسی انواع مدلها، طراحی، دکوراسیون، وسایل مورد نیاز، نوع شکل آشپزخانه و سایر جزئیات مربوط به آن میپردازیم.
آشپزخانه چیست؟
آشپزخانه یا مطبخ، قلب خانه است. این فضایی که برای آمادهسازی و پخت غذاهای لذیذ، و همچنین به اشتراک گذاشتن زمان با عزیزان برای استراحت و گفتگو، آشپزخانه امروزی یک محیط آرامشبخش، دلپذیر، دوستانه و کاربردی است. اما قبل از اینکه آشپزخانه به شکل کنونی خود تبدیل شود، تاریخچهای دارد.
در گذشته، آشپزخانه اصلیاً به عنوان محلی برای تهیه غذا وجود داشت و ممکن بود در خانهها حتی وجود نداشته باشد. کلمه “آشپزخانه” از واژه لاتین “coquere” گرفته شده است که به معنای “آشپزی” است.
در نتیجه، آشپزخانه به عنوان یکی از بخشهای اساسی هر خانه شناخته میشود و نقش قلب خانه را بازی میکند.
تاریخچه آشپزخانه: از آتشهای ساده تا کورههای گل
آشپزخانهها از زمانهای قدیم یک مسیر طولانی را طی کردهاند! در ابتدا، آشپزخانهها چیزی بیشتر از چالههایی با آتش نبودند که برای پختن غذا استفاده میشدند. در شمال چین، بقایای اجاقهای حدود نیم میلیون سال پیش با بقایای استخوانهای حیوانات متعدد پیدا شد. در آغاز، آشپزخانه به معنای واقعی وجود نداشت. به جای آن، مناطقی برای تهیه و پخت غذا وجود داشت. به طور معمول، چوبهایی که از شاخهها ساخته میشدند، روی آتشی که در یک چاله ساخته شده بود قرار میگرفتند. یافتههای باستانشناسی چین باستان نشان میدهد که خوکها در نزدیکی منطقه آمادهسازی غذا قرار داشتند، احتمالاً برای راحتی و دسترسی آسان آشپز به مواد اولیه. گوشت خوک یکی از منابع اصلی گوشت مصرفی در چین باستان بود. مواد غذایی اغلب در کیسههای ساخته شده از پوست حیوانات، کدوها یا سبدهای بافته شده نگهداری میشدند. هیچ یخچال یا حتی جعبه یخزدهای وجود نداشت. اولین کورهها از گل یا سنگ ساخته شدند. یکی از اهداف اصلی اجاق، کنترل آتش در هنگام پخت و پز بود. همواره خطر آتشسوزی بسیار بالا بود. بارها، اجاق به طور کامل آتش را محاصره میکرد تا از گسترش آتش به سایر قسمتهای خانه جلوگیری شود.
انواع مدل های آشپزخانه
انواع مدلهای آشپزخانه میتوانند بسیار متنوع باشند و بسته به سلیقه و نیازهای شخصی، طراحی شوند. در زیر، به برخی از مدلهای رایج آشپزخانه اشاره میکنم:
1. آشپزخانه خطی:
در این مدل، المانهای آشپزخانه در یک خط عرضی قرار میگیرند. معمولاً سینک، اجاق گاز و یخچال به ترتیب در یک ردیف قرار میگیرند. این طراحی به ویژه در فضاهای باریک و بسته مورد استفاده قرار میگیرد. با این طراحی، همه اجزای آشپزخانه به طور خطی قرار دارند و فضای کاربردی بیشتری ایجاد میشود. همچنین، این مدل برای فضاهای پیچیده تر مانند آشپزخانههای باز نیز مناسب است.
2. آشپزخانه جزیرهای:
در این مدل، یک جزیره مرکزی در وسط آشپزخانه قرار میگیرد که میتواند شامل سطح کار، سینک، اجاق گاز و فضای ذخیرهسازی باشد. جزیره به عنوان قلب آشپزخانه عمل میکند و فضایی برای آمادهسازی غذا، سرو و نیز صرف وعدههای غذایی فراهم میکند. این مدل آشپزخانه به طور قابل توجهی زیبا و جذاب است و علاوه بر ایجاد فضای کاربردی بیشتر، امکان دسترسی از هر چهار طرف را فراهم میکند.
3. آشپزخانه U-شکل:
در این مدل، المانهای آشپزخانه در سه طرف متقابل قرار میگیرند و شکلی شبیه حرف U ایجاد میکنند. این طراحی آشپزخانه فضای زیادی را فراهم میکند و امکان دسترسی آسان به تمامی المانها را به ارمغان میآورد. سطوح کار، سینک، اجاق گاز و فضای ذخیرهسازی در این طراحی بر روی سه طرف قرار میگیرند و فضای کاربردی بیشتری به کاربر ارائه میدهند.
4. آشپزخانه L-شکل:
در این طراحی، المانهای آشپزخانه در دو طرف متقابل قرار میگیرند و شکلی شبیه حرف L دارند. سطوح کار، سینک، اجاق گاز و فضای ذخیرهسازی در دو طرف قرار میگیرند. این طراحی برای آشپزخانههایی با فضبا عرض پوزش، اما ظاهراً پاسخ قطع شده است. لطفاً ادامه دهید.
5. آشپزخانه گالری:
در این مدل، المانهای آشپزخانه در دو طرف متقابل قرار میگیرند و مانند یک گالری دراز شکل میدهند. معمولاً در یک طرف سطوح کار و اجاق گاز قرار میگیرند و در طرف مقابل آنها فضای ذخیرهسازی و سینک قرار میگیرد. این طراحی به دلیل ایجاد فضای طولانی و مستقیم، مناسب برای آشپزخانههای بزرگ است.
6. آشپزخانه جزیره با گوشه ای:
این مدل نسبتاً شبیه به طراحی آشپزخانه جزیرهای است، با این تفاوت که یک گوشه از جزیره به دیوار متصل شده است. این طراحی علاوه بر ایجاد فضای کاربردی بیشتر، امکان استفاده از فضای دیوار را نیز فراهم میکند.
7. آشپزخانه پنج ضلعی:
در این مدل، المانهای آشپزخانه در پنج طرف متقابل قرار میگیرند و یک شکل پنج ضلعی ایجاد میشود. این طراحی به دلیل فضای بزرگ و چندگانه که ایجاد میکند، مناسب برای آشپزخانههایی با ترافیک بالا است.
8. آشپزخانه سنتی:
این مدل طراحی بر اساس الگوها و اصول طراحی سنتی است. از جمله ویژگیهای آشپزخانه سنتی میتوان به استفاده از چوب بازیافتی، رنگهای گرم و طبیعی، طرحهای زیبایی و تزئینات دستساز اشاره کرد. این مدل به عنوان یک گزینه کلاسیک و دلپذیر برای علاقهمندان به طراحی سنتی مورد استفاده قرار میگیرد.
به طور کلی، هر مدل آشپزخانه مزایا و معایب خاص خود را دارد و انتخاب به عواملی مانند اندازه فضا، نیازها، سلیقه شخصی و استفاده مورد نظر بستگی دارد.
ضوابط و اصول طراحی آشپزخانه استاندارد
آشپزخانه، جایی است که جادوی آشپزی به وقوع میپیوندد. این مکان نه تنها برای آشپزی استفاده میشود، بلکه مکانی است که ما دوستان و خانواده را به خود جذب میکنیم، صبحها را آغاز میکنیم و پس از یک روز پرکار، شام را در آن استراحت میدهیم. با توجه به اهمیت آشپزخانه، طراحی و ساخت آن باید با نیازهای خاص شما هماهنگ باشد. در این مقاله، دو اصل اصلی طراحی آشپزخانه را بررسی خواهیم کرد که به شما در طراحی یک آشپزخانه کارآمد کمک میکند. به نام:
- ترتیب کار: طراحی آشپزخانه با توجه به ترتیب کار آشپزی
- مثلث کاری: طراحی آشپزخانه بر اساس اصل مثلث کاری
هدف از طراحی آشپزخانه
هدف در اینجا، استفاده از اصول طراحی معتبر برای ایجاد یک آشپزخانه عملی و کارآمد است. با کارآمدی، منظورمان سطح راحتی است که شما در انجام وظایف روزانه در آشپزخانه دارید. تصور کنید که همه چیز به طور طبیعی و بیدرنگ از یک فعالیت به فعالیت دیگر جریان دارد. مشتری مجازی ما در این مورد یک خانواده سه نفره است که علاقه دارند وقت زیادی را در آشپزخانه سپری کنند، بیناشپزی کنند و میزبان شامهای مهمانان باشند. اگرچه طراحی همیشه باید با توجه به نیازهای خاص هر مشتری منحصر به فرد باشد، اما برخی اصول اساسی وجود دارند که میتوانند در هر طرحی به کار گرفته شوند.
دو اصل اساسی در طراحی آشپزخانه عبارتند از ترتیب کار و مثلث آشپزخانه. این اصول مقررات ساختمانی نیستند که شما باید به آنها پایبند باشید؛ بلکه آنها را به عنوان راهنماییهای طراحی در نظر بگیرید تا به شما در ایجاد یک آشپزخانه کارآمد کمک کنند.
1. ترتیب کار:
ترتیب کار به ترتیب انجام فعالیتهای مرتبط با تهیه غذا اشاره دارد. این شامل مراحل ورود مواد غذایی، نگهداری، آمادهسازی، پخت و پز، مصرف غذا و در نهایت تمیزکردن میشود. میتوان این فرآیند را به شش مرحله اصلی زیر تقسیم کرد:
- ذخیره سازی: ذخیره و نگهداری مواد غذایی، باز کردن و استفاده از یخچال، فریزر و کمدها.
- شستشو: شستن مواد غذایی، پوست کندن، خرد کردن و الک کردن آنها، همچنین شستشوی ظروف.
- آمادهسازی: توزین و مخلوط کردن مواد برای تهیه کیک و شیرینیها.
- طبخ: استفاده از اجاق برای جوشاندن و سرخ کردن، استفاده از گریل برای کباب کردن، استفاده از فر برای پخت و پز و استفاده از مایکروویو برای یخ زدایی و طبخ سریع.
- سرو: آمادهسازی و پختن غذا، گرم نگهداشتن آن، برشته کردن نان و نگهداری ظروف، پیشخوان و ادوات غذایی.
- مصرف غذا: تنظیم سفره و مصرف غذا.
با رعایت ترتیب کار، فرآیند آشپزی در آشپزخانه به طور سامانمند و کارآمد انجام میشود.
پس چگونه این اصول در فرآیند طراحی آشپزخانه تأثیر میگذارند؟ به طور ساده، هدف شما در طراحی آشپزخانه باید ایجاد یک جریان متقاطع و هماهنگ بین انواع فعالیتها با حداقل تلاش ممکن باشد. به عبارت دیگر، آشپزخانه باید به گونهای طراحی شود که انجام فعالیتهای مختلف در آن با کمترین تلاش صورت پذیرد. البته، در برخی موارد، بعضی فعالیتها با یکدیگر تداخل خواهند داشت. به عنوان مثال، سینک ظرفشویی هم برای آمادهسازی و شستشوی ظروف و هم برای انتقال ظروف به ماشین ظرفشویی و استفاده از میز استفاده میشود.
در نهایت، هدف اصلی طراحی آشپزخانه این است که فرآیند آشپزی و انجام وظایف مرتبط با آن را به صورت کارآمد و آسانتر انجام دهد. با مدیریت مناسب جریان کار و ایجاد یک چیدمان هوشمند و عملی، شما میتوانید آشپزخانهای را طراحی کنید که در آن بهرهوری بالا و راحتی در انجام فعالیتها به دست آید.
2. مثلث کار آشپزخانه:
مثلث کار به رابطه بین سه عنصر اصلی آشپزخانه، یعنی یخچال، سینک و اجاق گاز، اشاره دارد. قاعده کلی آن این است که جمع طولهای این سه عنصر نباید کمتر از ۳.۵ متر و بیشتر از ۶.۵ متر باشد. اگر فاصله بین این عناصر کوتاهتر باشد، به معنای عدم داشتن فضای کافی برای کار در آشپزخانه است و اگر فاصله بیشتر باشد، به معنای ایجاد مسافت زیادی در هنگام طبخ و پخت غذا میباشد.
بنابراین، حتی در آشپزخانههای نسبتاً بزرگ خانوادگی، با رعایت قاعده مثلث کار، میتوانیم آشپزخانه را به صورت کارآمد طراحی کنیم.
تجهیزات اصلی آشپزخانه
برای تسهیل کار آشپز، آشپزخانه باید دارای تجهیزات مناسبی باشد. در آشپزخانههای امروزی، موارد زیر از جمله وسایل و تجهیزات لازم میباشند:
- کابینت: نگهداری و ذخیرهسازی اشیاء و لوازم آشپزی.
- کانتر: سطح میزی که روی آن میتوان آمادهسازی غذاها را انجام داد.
- سینک ظرفشویی: برای شستشوی ظروف و وسایل آشپزخانه.
- هود: جهت خروج بوها و دود از آشپزخانه.
- اجاق (ممکن است به صورت اجاق گاز رومیزی یا اجاق گاز مستقل باشد): برای پخت و پز غذاها.
- آون: جهت پختن نان و شیرینیها.
- مایکروویو: برای گرم کردن و پخت سریع غذاها.
- ماشین ظرفشویی: برای شستشوی خودکار ظروف و تجهیزات آشپزخانه.
- ظروف آشپزی: انواع دیس و کاسهها و سایر ظروف مورد استفاده در پخت و پز.
- ظروف سرو غذا: شامل بشقابها، قاشق و چنگال، دیسها، کاسهها، لیوانها و غیره.
- یخچال و فریزر: برای نگهداری مواد غذایی و یخچالی.
- میز غذاخوری (در صورت وجود فضا): جهت مصرف غذا.
مجموعه موردنیاز در هر آشپزخانه به اندازه و نیاز هر شخص متفاوت خواهد بود، بنابراین موارد فوق میتوانند در آشپزخانههای بزرگ و کوچک با تعداد کمتر یا بیشتری موجود باشند.
کابینت آشپزخانه
کابینت آشپزخانه یکی از اجزای اساسی و حیاتی در طراحی آشپزخانه است. آنها علاوه بر ارائه فضای ذخیرهسازی برای وسایل آشپزخانه، نقش مهمی در ایجاد زیبایی و تنظیم فضای آشپزخانه دارند. کابینتها در انواع و اشکال مختلفی طراحی میشوند و میتوانند به شکلهای زاویهدار، خطی یا جزئیات دیگری باشند.
کابینتهای آشپزخانه معمولاً از موادی مانند چوب، MDF، فلز و یا مصنوعی تهیه میشوند. طراحی آنها به شکلی است که بهترین استفاده از فضای موجود را فراهم کنند و امکان دسترسی آسان به وسایل و اشیاء داخل آنها را فراهم سازند. همچنین، کابینتها میتوانند دارای دربها، قفسهها، سبدها و درازکشها باشند که به منظور سهولت در سازماندهی و دسترسی به وسایل مورد استفاده در آشپزخانه استفاده میشوند.
علاوه بر عوامل کاربردی، طراحی کابینتهای آشپزخانه نیز باید به جوانب ظاهری توجه داشته باشد. انتخاب رنگ، جنس، تزیینات و سبک طراحی کابینتها باید با سایر اجزای آشپزخانه و دکوراسیون مناسبت داشته باشد تا به صورت کلی هماهنگی و سازگاری ظاهری در فضای آشپزخانه ایجاد شود.
در نهایت، طراحی و انتخاب کابینت آشپزخانه باید با توجه به نیازها، سلیقه شخصی و محدودیتهای فضایی در نظر گرفته شود تا آشپزخانهای عملی، زیبا و کارآمد برای استفاده روزمره ایجاد شود.
۱۰ ویژگی کلیدی و ضروری برای کابینت آشپزخانه
در ادامه، 10 ویژگی کلیدی و ضروری برای کابینت آشپزخانه که 100٪ به آنها نیاز خواهید داشت را میتوانید بخوانید:
- مرکز زباله و بازیافت: داشتن سطل زباله و سطل بازیافت در کابینت آشپزخانه، به شما کمک میکند تا آشپزخانه را منظم نگه داشته و فضای ذخیرهسازی را به حداکثر برسانید.
- فضای کافی برای انبار: داشتن یک انباری در کابینت آشپزخانه، برای نگهداری مواد غذایی و ظروف، بسیار اهمیت دارد، به ویژه برای خانوادههای پرجمعیت یا کسانی که اغلب مهمان دارند.
- لوازم جانبی ذخیرهسازی: میتوانید در درب کابینت از فضایی برای نگهداری ادویهجات، لوازم نظافتی و ظروف آشپزی استفاده کنید.
- کشو و سینی رول: کشوها و سینیهای رول، ویژگیهای ضروری در طراحی کابینت هستند که به شما امکان میدهند به آسانی به اقلام ذخیره شده در پشت کابینت دسترسی پیدا کنید.
- دربهای شیشهای: کابینتهای دیواری با دربهای شیشهای به شما امکان میدهند لوازم و ظروف شیشهای را به نمایش بگذارید و در عین حال آنها را در دسترس داشته باشید. همچنین، این نوع کابینت برای نگهداری اقلامی که به طور مرتب استفاده میکنید مفید است.
- کابینتهای گوشهای: کابینتهای گوشهای معمولاً فضاهایی هستند که در آشپزخانه کم استفاده میشوند. نصب سیستمهای قفسهبندی چرخشی یا سوزنتنبل میتواند به حداکثر رساندن ذخیرهسازی در کابینتهای گوشهای کمک کند.
- جزیره آشپزخانه: داشتن یک جزیره آشپزخانه با کابینت، فضای اضافی برای آمادهسازی غذا و پذیرایی از مهمانان را فراهم میکند.
- انبار ترشیجات: اگر علاقهمند به تهیه ترشی و شور هستید، در آشپزخانه خود یک قسمت برای نگهداری ترشیجات ایجاد کنید.
- دربها و کشوها با بسته شدن نرم: امکان استفاده از لولاهای آرام بند و ریل کشوها در کابینتها، از کوبیدن درها وجلوگیری میکند و برای شما تجربهای آرام و راحت را فراهم میکند.
- هود مناسب: با استفاده از هودهای چوبی و فلزی شیک، میتوانید آشپزی خود را به سطح بالاتری برده و ظاهری زیبا و شیک به آشپزخانه خود ببخشید.
این ویژگیها و ضروریات، به شما کمک میکنند تا کابینت آشپزخانهای کارآمد و منظم داشته باشید و بهترین استفاده را از فضای آشپزخانه خود ببرید.
وسایل مورد نیاز برای هر آشپزخانه
لوازم و وسایل ضروری برای هر آشپزخانه عبارتند از:
- ترازو آشپزخانه: برای اندازهگیری دقیق مواد غذایی و تراز کردن مقادیر استفاده میشود.
- تابههای آشپزخانه: تابهها برای سرخ کردن، پخت و پز و آشپزی در حجمها و اندازههای مختلف استفاده میشوند.
- همزن: برای مخلوط کردن و خمیرزنی مواد مختلف مانند خمیر نان، خمیر کیک و سسها استفاده میشود.
- کاردک سیلیکونی: این وسیله مقاوم در برابر حرارت است و برای مخلوط کردن و مرغوب کردن مواد غذایی در ظرفها و قابلمهها استفاده میشود.
- درب بازکن: برای باز کردن دربهای شیشهای و فلزی بستهها و بطریهای مختلف استفاده میشود.
- رنده: برای رنده کردن مواد مانند پنیر، سبزیجات و میوهها استفاده میشود.
- ظرف مخصوص مایکروویو: ظرفی که برای استفاده در مایکروویو طراحی شده است و میتواند مواد غذایی را در آن گرم کند یا پخت کند.
- تخته برش: برای برش و خرد کردن مواد غذایی مانند سبزیجات، گوشت و میوهها استفاده میشود.
- چاقوی آشپزخانه: برای برش و خرد کردن مواد غذایی مانند گوشت، ماهی، سبزیجات و میوهها استفاده میشود.
- صافی و آبکش: برای صاف کردن و شستشوی مواد غذایی مانند سبزیجات و میوهها استفاده میشود.
- غذاساز: برای پخت و آمادهسازی غذاهای مختلف مانند سوپها، سسها و پورهها استفاده میشود.
- قلم موی شیرینیپزی: برای تزئین شیرینیها و کیکها و ایجاد طرحهای مختلف روی آنها استفاده میشود.
- مخلوط کن: برای مخلوط کردن مواد غذایی و تهیه نوشیدنیهایی مانند آبمیوه و سوپها استفاده میشود.
- پیمانه اندازهگیری: برای اندازهگیری دقیق حجم و وزن مواد مختلف مورای هر آشپزخانه نیاز است.
- قاشق و کفگیر چوبی: برای مخلوط کردن، ملاقه زدن و سرو غذاها از قاشق و کفگیرهای چوبی استفاده میشود. آنها نسبت به وسایل فلزی دیگر دمای کمتری را منتقل میکنند و میتوانند محافظت بهتری به ظروف غذایی ارائه دهند.
- قیچی آشپزخانه: برای برش دقیق مواد مانند سبزیجات، گوشت، ماهی و میوهها از قیچی آشپزخانه استفاده میشود. قیچیها باید تیز و قابل اصلاح باشند تا بتوانند به خوبی برش را انجام دهند.
از این لیست میتوانید برای تجهیز آشپزخانه خود استفاده کنید. البته، این لیست به عنوان یک راهنما است و ممکن است بر اساس نیازهای شخصی و سبک آشپزی شما تغییر کند.